ರಿಯಾದ್: ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ತನ್ನ ದಶಕಗಳ ಹಳೆಯ ‘ಕಫಾಲಾ’ (ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವ) ಕಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಹತ್ವದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟಿದೆ. ಈ ನಿರ್ಧಾರದಿಂದಾಗಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಿದ್ದ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಪದ್ಧತಿಗೆ ಅಂತ್ಯ ಹಾಡಿದಂತಾಗಿದೆ. ಈ ಸುಧಾರಣೆಯು ಸುಮಾರು 13 ದಶಲಕ್ಷ ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲಿದೆ.
ಏನಿದು ಕಫಾಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ?
‘ಕಫಾಲಾ’ ಎಂಬುದು ಅರೇಬಿಕ್ ಪದವಾಗಿದ್ದು, “ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವ” ಎಂಬ ಅರ್ಥ ಹೊಂದಿದೆ. 1950ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ತೈಲ-ಸಮೃದ್ಧ ಗಲ್ಫ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಅಗ್ಗದ ವಿದೇಶಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಹರಿವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಪದ್ಧತಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕನ ಉದ್ಯೋಗ, ವೀಸಾ, ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಸ್ಥಿತಿಯು ‘ಕಫೀಲ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಾಯೋಜಕನ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿತ್ತು.
ಆದರೆ, ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ವ್ಯಾಪಕ ಶೋಷಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಉದ್ಯೋಗದಾತರು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಸಂಬಳ ನೀಡದೆ ಸತಾಯಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ಚಲನವಲನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವಂತಹ ಕೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ತಲುಪಿತು. ಪ್ರಾಯೋಜಕರ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಉದ್ಯೋಗ ಬದಲಾಯಿಸಲು, ದೇಶಕ್ಕೆ ಮರಳಲು ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ದೌರ್ಜನ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ದೂರು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಇದನ್ನು “ಆಧುನಿಕ-ದಿನದ ಗುಲಾಮಗಿರಿ” ಎಂದು ಪದೇ ಪದೇ ಟೀಕಿಸುತ್ತಿದ್ದವು.
ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಯ ಹಾದಿ
ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆ (ILO) ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಸರ್ಕಾರಗಳು ‘ಕಫಾಲಾ’ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧ ತೀವ್ರ ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದವು. ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಶೇ.42 ರಷ್ಟಿರುವ 1.34 ಕೋಟಿ ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಗೃಹ ಕಾರ್ಮಿಕರಾಗಿ, ನಿರ್ಮಾಣ, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಭಾರತ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್‌ನವರೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.
ಈಗ ಸೌದಿ ರಾಜಕುಮಾರ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಬಿನ್ ಸಲ್ಮಾನ್ ಅವರ ‘ವಿಷನ್ 2030’ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಈ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಗಿದೆ. ಇದರಡಿ, ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ತೈಲದ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯಿಂದ ಹೊರತರುವುದು ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸೌದಿಯ ಆಧುನಿಕ ಹಾಗೂ ಪ್ರಗತಿಪರ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುವುದು ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
ಇದರಿಂದ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಏನು ಪ್ರಯೋಜನ?
ಉದ್ಯೋಗ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ: ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಸ್ತುತ ಉದ್ಯೋಗದಾತರ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಬೇರೆಡೆ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು.
ಚಲನವಲನದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ: ದೇಶವನ್ನು ತೊರೆಯಲು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನಿರ್ಗಮನ ವೀಸಾ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಯೋಜಕರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ಕಾನೂನು ನೆರವು: ಕಾರ್ಮಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ದೂರು ನೀಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಶೋಷಣೆ ವಿರುದ್ಧ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ದೂರು ನೀಡಬಹುದು.
ಈ ಹೊಸ ಒಪ್ಪಂದ-ಆಧಾರಿತ ಉದ್ಯೋಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸೌದಿಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನದಂಡಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಿದೆ.
