ನವದೆಹಲಿ: ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಸಂತ್ರಸ್ತರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಧಾವಿಸಿರುವ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ, ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ನಗದುರಹಿತ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಮೇ 5ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿರುವ ಈ ಮಹತ್ವದ ಯೋಜನೆಯಡಿ, ಪ್ರತಿ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡ ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಗರಿಷ್ಠ 1.5 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳವರೆಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸರ್ಕಾರವೇ ಭರಿಸಲಿದೆ. ರಸ್ತೆ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಅಪಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾದವರ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಉಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆ ಹೊಂದಿದೆ.
ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯ (MoRTH)ವು ‘ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತ ಸಂತ್ರಸ್ತರ ನಗದುರಹಿತ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಯೋಜನೆ 2025’ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿರುವ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (NHA)ದ ಮೂಲಕ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ಪೊಲೀಸ್, ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಇದರ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸುತ್ತವೆ.
ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೇಗೆ?
ಯೋಜನೆಯು ಭಾರತದ ಯಾವುದೇ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಮೋಟಾರು ವಾಹನದಿಂದ ಸಂಭವಿಸುವ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಅಪಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಅಪಘಾತದ ಎಲ್ಲ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೂ ಇದರ ಲಾಭ ದೊರೆಯಲಿದೆ.
ಗೋಲ್ಡನ್ ಅವರ್?
ಯೋಜನೆಯು ಮೋಟಾರು ವಾಹನ ಕಾಯ್ದೆ 1988ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾದ “ಗೋಲ್ಡನ್ ಅವರ್” (ಗಾಯದ ನಂತರದ ಮೊದಲ ಒಂದು ಗಂಟೆ) ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಣದ, ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮಿತಿ?
ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಅಪಘಾತ ಸಂಭವಿಸಿದ ದಿನದಿಂದ ಗರಿಷ್ಠ ಏಳು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಅಥವಾ 1.5 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳವರೆಗೆ (ಯಾವುದು ಕಡಿಮೆಯೋ ಅದು) ನಗದುರಹಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಳು ದಿನಗಳ ನಂತರದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಸಂತ್ರಸ್ತರು ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಿಮೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ನಿಗದಿತ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು:
ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ NHA ಸುಮಾರು 30,000 ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ. ಈ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಆರಂಭಿಸಲಾಗುವುದು. ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ಟ್ರಾಮಾ ಕೇರ್ ಸೌಲಭ್ಯವಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ನಿಗದಿತ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸಂತ್ರಸ್ತರನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೂ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಮಾಡಲಿವೆ.
ಯೋಜನೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಏನು?
ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗಂಭೀರವಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ದತ್ತಾಂಶದ ಪ್ರಕಾರ, 2023 ರಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ 4.80 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳು ಸಂಭವಿಸಿ 1.72 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತ ಸಾವುಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾಲು ಶೇಕಡಾ 11 ರಷ್ಟಿದ್ದು, ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕಾರಿ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, 2019 ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿಗೊಂಡ ಮೋಟಾರು ವಾಹನ ಕಾಯ್ದೆ 1988 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 162, ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಗೋಲ್ಡನ್ ಅವರ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಗದುರಹಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸೂಚಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ ಯೋಜನೆಯ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿ ವಿಳಂಬವಾದ ಕಾರಣ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ತರಾಟೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ 9, 2025 ರಂದು ಮೇ 9 ರೊಳಗೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಆದೇಶ ನೀಡಿತ್ತು.
ಈ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿರ್ದೇಶನದ ಅನುಸಾರ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಮಾರ್ಚ್ 2024 ರಲ್ಲಿ ಚಂಡೀಗಢದಲ್ಲಿ ಪೈಲಟ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ ನಂತರ ಆರು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತ್ತು. ಈ ಪೈಲಟ್ ಯೋಜನೆಯ ಯಶಸ್ಸಿನ ನಂತರ, ಈಗ ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳೇನು?
ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಸಚಿವ ನಿತಿನ್ ಗಡ್ಕರಿ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಯೋಜನೆಯು ರಸ್ತೆ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವವರಿಗೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳಿಂದಾಗುವ ಸಾವುಗಳನ್ನು ಶೇಕಡಾ 50 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಗುರಿಯನ್ನು ತಲುಪುವಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಲಿದೆ.
ಅಪಘಾತ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಸಕಾಲಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ದೊರೆಯದಿರುವುದು ಅನೇಕ ಸಾವುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯು ಗೋಲ್ಡನ್ ಅವರ್‌ನಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಣದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೆಚ್ಚದ ಆರ್ಥಿಕ ಭಾರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿಮೆ ಇಲ್ಲದವರಿಗೆ ಇದು ದೊಡ್ಡ ನೆರವು.
ಯೋಜನೆಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವವರು ಯಾರು?
ಈ ಯೋಜನೆಯ ಸಮರ್ಥ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ 17 ಸದಸ್ಯರ ಸ್ಟೀರಿಂಗ್ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. NHA, ಗೃಹ, ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು, ಆಯ್ದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ವಿಮಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಈ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಸಮಿತಿಯು ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, ಎದುರಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಸವಾಲುಗಳೇನು?
ಈ ಯೋಜನೆಯು ಒಂದು ಪ್ರಗತಿಪರ ಹೆಜ್ಜೆಯಾದರೂ, ಅದರ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸವಾಲುಗಳಿವೆ. ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ 30,000 ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಾದ ಟ್ರಾಮಾ ಕೇರ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿರುವುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಂತ್ರಸ್ತರನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಹುದು. ಜೊತೆಗೆ, ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪಾಲಕರ ನಡುವೆ (ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು, ಪೊಲೀಸ್) ವ್ಯಾಪಕ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಸಮನ್ವಯ ಮೂಡಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಈ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು, ಸ್ಟೀರಿಂಗ್ ಸಮಿತಿಯು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಜಾರಿಗಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಯೋಜನೆಯಿದೆ.
