ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಮಧ್ಯಂತರ ಸರ್ಕಾರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಡಾ. ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಯೂನುಸ್ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜನರಲ್ ವಕಾರ್-ಉಜ್-ಜಮಾನ್ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆ ತೀವ್ರಗೊಂಡಿದ್ದು, ದೇಶದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಭಯವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜನರಲ್ ವಕಾರ್-ಉಜ್-ಜಮಾನ್ ತುರ್ತು ಸಭೆಯೊಂದನ್ನು ಕರೆದಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿ ಭವಿಷ್ಯದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ಹೇಳಿವೆ. ಈ ಘರ್ಷಣೆಗೆ ಕಾರಣ ಚುನಾವಣೆ ಘೋಷಣೆ ವಿಳಂಬ ಮತ್ತು ಯೂನುಸ್ ಆಡಳಿತದ ಮೇಲಿನ ಸೇನೆಯ ಅಸಮಾಧಾನ.
ಯೂನಸ್ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆ
2024ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾರ ಅವಾಮಿ ಲೀಗ್ ಸರ್ಕಾರದ ಪತನದ ನಂತರ, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಯೂನುಸ್‌ರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವು ಈಗ ಸೇನೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಘರ್ಷ ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಸೇನಾ ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಜನರಲ್ ವಕಾರ್-ಉಜ್-ಜಮಾನ್ ಅವರು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಚುನಾವಣೆ ಘೋಷಿಸುವಂತೆ ಯೂನುಸ್‌ಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತದಿಂದಾಗಿ ವಿದೇಶಿ ಶಕ್ತಿಗಳ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದಿಂದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಥಿರತೆ ಉಂಟಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಭಯ ಸೇನೆಯದ್ದು. “ಯೂನುಸ್ ವಿದೇಶಿ ಶಕ್ತಿಗಳ ಕೈಗೊಂಬೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ” ಎನ್ನುವುದು ಸೇನೆಯ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣ.
ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವು ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ಮತ್ತು ಖಾಲಿದಾ ಜಿಯಾ ಅವರ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸುವ ಜನರಲ್ ವಕಾರ್‌ನ ಯೋಜನೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಯೂನುಸ್ ಸರ್ಕಾರವು ರಾಜಕೀಯ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮುಂದೂಡುವ ತಂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸೇನೆಯ ಆತಂಕಗಳು
ಯೂನುಸ್‌ರ ಕೆಲವು ಕ್ರಮಗಳು ಸೇನೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೇನಾ ಮೂಲಗಳು ಆರೋಪಿಸಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಪ್ತ ಸಹಾಯಕರಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರ ಖಲೀಲುರ್ ರಹಮಾನ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಕ್ವಾರ್ಟರ್-ಮಾಸ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಫೈಜುರ್ ರಹಮಾನ್‌ರ ಗುಪ್ತ ಸಭೆಯು ಜನರಲ್ ವಕಾರ್‌ನ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಸೇನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಮಾಂಡರ್‌ಗಳು ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ನಡೆಸುವ ವಕಾರ್‌ನ ನಿಲುವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಾಗಿ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಜಮಾತ್-ಎ-ಇಸ್ಲಾಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿರುವುದು ಸೇನೆಯ ಆತಂಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಜಮಾತ್-ಎ-ಇಸ್ಲಾಮಿಯು ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯ ಭೂಮಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಗುಪ್ತಚರ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಾಧ್ಯತೆ
ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ವಕಾರ್-ಉಜ್-ಜಮಾನ್ ತಮ್ಮ ಸೇನಾ ವಾಸಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಸಭೆಗಳು, ರ‍್ಯಾಲಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಯೂನುಸ್‌ರ ಬೆಂಬಲಿಗರಿಂದ ಯಾವುದೇ ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡವನ್ನು ತಡೆಯುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೆಲವು ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಒಂದು ವೇಳೆ ಯೂನುಸ್ ಸೇನೆಯ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರೆ, ವಕಾರ್ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷ ಶಹಾಬುದ್ದೀನ್ ಚುಪ್ಪು ಅವರಿಗೆ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಬಹುದು. ಮಾರ್ಚ್ 2025ರಲ್ಲಿ, ಸೇನೆಯು ತುರ್ತು ಸಭೆಯೊಂದನ್ನು ನಡೆಸಿತ್ತು, ಇದರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಸೇನೆಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಅಥವಾ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದೆ.
ವಿದೇಶಿ ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಆರೋಪಗಳು
ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವು ವಿದೇಶಿ ಶಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧದಿಂದಾಗಿ ಟೀಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಯೂನುಸ್ ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ “ಸೆವೆನ್ ಸಿಸ್ಟರ್ಸ್” ಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವನ್ನು ಚೀನಾದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿ ಉತ್ತೇಜಿಸಿದ್ದರು. ಇದನ್ನು ಭಾರತವು ನಮ್ಮ ಆಂತರಿಕ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ “ವಿದೇಶಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ” ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಐಎಸ್‌ಐನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಫೈಜುರ್ ರಹಮಾನ್‌ರಂತಹ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅಲ್ಲದೇ, ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವು ಆವಾಮಿ ಲೀಗ್ ಪಕ್ಷವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿ, ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹಚರರ ವಿರುದ್ಧ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದೆ. ಇದು ಜಮಾತ್-ಎ-ಇಸ್ಲಾಮಿಯಂತಹ ಗುಂಪುಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತವಾದ “ಮೈನಸ್-ಟೂ” ತಂತ್ರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಟೀಕಾಕಾರರು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದರ ಗುರಿಯು ಆವಾಮಿ ಲೀಗ್ ಮತ್ತು ಬಿಎನ್‌ಪಿಯನ್ನು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸಂಕಷ್ಟ
ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಗಂಭೀರ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ದೇಶದ ಗಾರ್ಮೆಂಟ್ ಉದ್ಯಮ (ಇದು 80% ರಫ್ತಿನ ಆದಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ) ಅಮೆರಿಕ ವಿಧಿಸಿರುವ 37% ತೆರಿಗೆಯಿಂದ ತೀವ್ರ ಹೊಡೆತವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಯೂನುಸ್ ತುರ್ತು ಸಭೆಯನ್ನು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಮರಳಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ, ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವು ಕಾನೂನು-ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕುಸಿತ, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಆರೋಪಗಳು, ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಸಮುದಾಯದ ಮೇಲಿನ ದಾಳಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಟೀಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾರ ಆವಾಮಿ ಲೀಗ್‌ಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವ ಹಿಂದೂ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡು, ಇಸ್ಕಾನ್‌ನಂತಹ ಸಂಘಟನೆಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದಿವೆ ಎಂದು ಗುಪ್ತಚರ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಯೂನುಸ್ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ವಕಾರ್-ಉಜ್-ಜಮಾನ್ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆಯು ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯತ್ತ ತಳ್ಳಿದೆ. ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮುಂದೂಡುವ ಯೂನಸ್‌ರ ತಂತ್ರ, ವಿದೇಶಿ ಶಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧ ಮತ್ತು ಸೇನೆಯ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದ ಆರೋಪಗಳು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ. ಜನರಲ್ ವಕಾರ್‌ನ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಸೇನೆಯು ಜನಾದೇಶದ ಮೂಲಕ ಚುನಾಯಿತ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಯೂನುಸ್‌ರ ಆಡಳಿತವು ರಾಜಕೀಯ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಿದೆ.
